Τα πάντα για τον φίκο

Ο Φίκος είναι από τα πιο δημοφιλή φυτά για την διακόσμηση εσωτερικού και εξωτερικού χώρου. Το εντυπωσιακό φύλλωμά του τον κατατάσσει στις πρώτες θέσεις για την διακόσμηση του καθιστικού, του μπαλκονιού, του κήπου ή την αυλή.

Είδη και ποικιλίες

Ο φίκος κατάγεται από τις τροπικές χώρες και υπάρχουν περίπου 800 είδη φίκων σε μορφή δέντρων, θάμνων, αναρριχώμενων, φυλλοβόλων ή αειθαλών. Τα πιο γνωστά και αγαπημένα στην Ελλάδα είναι ο Φίκος Βενιαμίν, ο Φίκος ο ελαστικοφόρος, ο Φίκος Λυράτα και ο Φίκος Πουμίλα.

Φίκος ο βενιαμίν (Ficus benjamina). Είναι από τα πιο γνωστά φυτά με μικρά οβάλ πράσινα φύλλα και πυκνή διακλάδωση που μπορεί να καλύψει άνετα έναν μεγάλο χώρο, αφού σε πολλές περιπτώσεις φτάνει σε ύψος τα 5 μέτρα. Είναι από τα πιο δημοφιλή φυτά που μπορούμε να διατηρήσουμε τόσο σε εσωτερικό όσο και σε εξωτερικό χώρο. Για να ευδοκιμήσει χρειάζεται φωτεινό μέρος χωρίς να έρχεται σε άμεση επαφή με τις ακτίνες του ήλιου, καθώς η έκθεση στο απευθείας ηλιακό φως μπορεί να προκαλέσει εγκαύματα στα φύλλα του, ειδικά τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού. Δεν αγαπάει τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα και υπάρχει περίπτωση να αρχίσει να ρίχνει τα φύλλα του. Γι’ αυτό αν τον έχουμε μέσα στο σπίτι επιλέξτε μία θέση μακριά από πόρτες ή μπαλκονόπορτες ή αν βρίσκεται στο μπαλκόνι σιγουρευτείτε πως δεν είναι εκτεθειμένο σε δυνατούς αέρηδες. Μέσα στο σπίτι, φροντίζουμε να μην τον τοποθετούμε κοντά σε θερμαντικά σώματα, όπως καλοριφέρ και τζάκι. Είναι επίσης γνωστός και ως φίκος «κλαίουσα» επειδή έχει την τάση να ρίχνει τα φύλλα του κάθε φορά που μετακινείται σε άλλη θέση ή σε δυσμενές περιβάλλον.

Φίκος ο ελαστικοφόρος (Ficus elastica). Είναι ένα από τα πιο δημοφιλή καλλωπιστικά δέντρα σε όλο τον κόσμο γνωστό και ως καουτσουκόδεντρο. Η καταγωγή του είναι από την Ινδία και έχει εντυπωσιακά μεγάλα, σαρκώδη και  γυαλιστερά φύλλα. Στην χώρα μας γνωρίζουμε το φίκο περισσότερο ως φυτό εσωτερικού χώρου με θαμνώδη ανάπτυξη αλλά ίσως το συναντήσουμε και ως δέντρο, με ύψος που μπορεί να φτάσει και τα 10 μέτρα, σε κήπους ή δρόμους διάφορων παραθαλάσσιων περιοχών με θερμό κλίμα (Μεσσηνία και Κρήτη). Ο Φίκος Ελάστικα, αν και μπορεί να αναπτυχθεί ακόμα και σε σκιερά σημεία, σίγουρα θα έχει πιο γρήγορη ανάπτυξη αν είναι τοποθετημένος σε ένα σημείο ώστε να έρχεται σε επαφή με τον ήλιο για λίγες ώρες μέσα στη μέρα. Η υγρασία της ατμόσφαιρας σε συνδυασμό με θερμοκρασίες που να κυμαίνονται από 10-15οC είναι οι ιδανικές συνθήκες για αυτόν. Παρ’ όλα αυτά εύκολα θα προσαρμοστεί σε αρκετά χαμηλότερες θερμοκρασίες αλλά δεν αγαπά τις ζεστές και ξηρές τοποθεσίες.

Φίκος λυράτα (Ficus lyrata). Πρόκειται για δέντρο διακοσμητικό, με μεγάλα πλατιά φύλλα, με βαθυπράσινο χρώμα.  Πήρε το όνομά του από το σχήμα στα φύλλα του που μοιάζουν με την λύρα, το μουσικό όργανο της αρχαιότητας. Καθώς κατάγεται από τροπικές περιοχές αγαπάει τις υψηλές θερμοκρασίες και δεν αντέχει το κρύο και τα ρεύματα. Ευδοκιμεί σε σκιερά ή και ηλιόλουστα μέρη. Η τοποθέτηση του κοντά σε παράθυρο με αρκετό φως  χρειάζεται προσοχή γιατί το απευθείας ηλιακό φως μπορεί πολύ εύκολα να κάψει τα φύλλα. Ένα φυτό σχετικά εύκολο στην φροντίδα του με αντοχή στα παράσιτα και τις αρρώστιες και με ευεργετικές ιδιότητες, μιας και καταπολεμά τα τοξικά στοιχεία στην ατμόσφαιρα.

Φίκος ο νάνος (Ficus pumila). Ο Φίκος πουμίλα (μικροφυής) είναι φυτό με καταγωγή από την Κίνα και Ιαπωνία, με μικρά σχεδόν στρογγυλά φύλλα, πλάτους ενός εκατοστού και λεπτούς βλαστούς. Ενδείκνυται για εξωτερικούς χώρους καθώς μπορεί να αναρριχηθεί. Μπορούμε επίσης να τον τοποθετήσουμε σε κρεμαστές γλάστρες και σε γυάλινα δοχεία (τερράριουμ) και να αναπτυχθεί ιδανικά.

Ο φίκοι όταν καλλιεργούνται σε γλάστρες, πρέπει να τοποθετούνται σε φωτεινά μέρη, μακριά από τις άμεσες ακτίνες του ήλιου. Ανάλογα με το είδος χρειάζονται μέτριο πότισμα την άνοιξη και το καλοκαίρι και λιγότερο το φθινόπωρο και το χειμώνα, με χλιαρό νερό πάντα. Μην αφήνετε το νερό να λιμνάζει στο πιατάκι. Ραντίστε και καθαρίστε τακτικά τα γυαλιστερά φύλλα.

Ο φίκος θέλει γόνιμο έδαφος που να διαθέτει καλή αποστράγγιση. Για φύτευση σε γλάστρα επιλέγουμε φυτόχωμα γενικής χρήσης εμπλουτισμένο σε θρεπτικά συστατικά και τον φυτεύουμε σε σχετικά μεγάλη γλάστρα γιατί ο φίκος αναπτύσσει εκτεταμένο ριζικό σύστημα. Αν έχουμε τη γλάστρα με τον φίκο στο μπαλκόνι, καλό είναι να την τοποθετήσουμε σε θέση προφυλαγμένη από βοριάδες. Οι Φίκοι πρέπει να μεταφυτεύονται σε μεγαλύτερη γλάστρα κάθε 2 χρόνια κατά τον Απρίλιο. Κατά τον Μάιο - Ιούνιο το χώμα είναι απαραίτητο να εμπλουτίζεται με υγρά λιπάσματα (μέσα στο νερό του ποτίσματος) κάθε δεύτερη εβδομάδα.

Οι φίκοι που έχουμε για πολλά χρόνια συχνά ρίχνουν τα φύλλα της βάσης, γι' αυτό καλό είναι να κόβεται το στέλεχος πάνω από την τέταρτη ουλή του φύλλου, ώστε να ενισχυθεί η ανάπτυξη νέων βλαστών. Οι φίκοι, συνήθως, δεν χρειάζονται κλάδεμα.

Εχθροί και ασθένειες

Οι Φίκοι προσβάλλονται από τα κοκκοειδή (βαμβακάδα). Ο εχθρός εκδηλώνεται με την εμφάνιση μιας ουσίας, που μοιάζει με βαμβάκι πάνω στα φύλλα και στα στελέχη. Σε περίπτωση προσβολής, θα πρέπει να πλύνετε τα φύλλα με νερό και σαπούνι και να τα ψεκάσετε με θειική νικοτίνη.

Άλλα είδη κοκκοειδών (ψώρα) προκαλούν την εμφάνιση μιας καφετιάς κρούστας. Καταπολεμούνται με ειδικά φυτοφάρμακα.

Αν τα φύλλα κιτρινίζουν και πέφτουν: υπερβολικό πότισμα. Αφήστε το χώμα να στεγνώσει και περιορίστε το πότισμα. Αν επίσης του αλλάξετε θέση ρίχνει μερικά φύλλα μέχρι να προσαρμοστεί.

Αν τα φύλλα πέφτουν: λίγο φως ή ρεύματα. Μεταφέρετε το φυτό σε πιο φωτεινό χώρο, χωρίς ρεύματα.

Αν τα φύλλα είναι κίτρινα με ιστούς αράχνης στο κάτω μέρος: τετράνυχος. Ψεκάστε με ειδικό εντομοκτόνο.

Αν  υπάρχουν καφέ έντομα στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και των βλαστών και το χρώμα των φύλλων αλλοιώνεται: κοκκοειδή (ψώρες). Καθαρίστε τα φύλλα ένα - ένα με βαμβάκι βουτηγμένο στο οινόπνευμα ή με ειδικό εντομοκτόνο.

Τον φίκο τον συναντάμε συχνά σε κήπο, σε εισόδους και προθαλάμους σπιτιών, καθώς επίσης αποτελεί εξαιρετική επιλογή για διακόσμηση σε σαλόνια, σε γραφεία και επαγγελματικούς χώρους. Βρείτε στο ανθοπωλείο μας φυτά εσωτερικού χώρου και βεράντας, φυτά για το μπαλκόνι που μεγαλώνουν σε γλάστρα ή ζαρντινιέρα για εσάς και τους αγαπημένους σας.